ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕΣΟΘΗΛΙΩΜΑΤΟΣ

Κακόηθες μεσοθηλίωμα
Πρόκειται για σπάνιο και επιθετικό νεόπλασμα πουεξορμάται από τον υπεζωκότα, τη μεμβράνη δηλαδή που καλύπτει τον πνεύμονα (σπλαγχνικός υπεζωκότας) και επαλείφει εσωτερικά τη θωρακική κοιλότητα (τοιχωματικός υπεζωκότας).
Η έκθεση στον αμίαντο αποτελεί την κύρια αιτία ανάπτυξης μεσοθηλιώματος. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων πρόκειται για επαγγελματική έκθεση σε ίνες αμιάντου . Η κύρια οδός εισόδου στον οργανισμό είναι η αναπνευστική, δια της εισπνοής των αιωρούμενων ινών. Πρόσληψη μπορεί να γίνει και δια της πεπτικής οδού, με την κατάποση. Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την έκθεση στον αμίαντο μέχρι την εκδήλωση τουμεσοθηλιώματος είναι μεγάλο και κυμαίνεται από 25 ως 49 έτη.
Η δύσπνοια και ο θωρακικός πόνος αποτελούν τα πλέον συνήθη συμπτώματα του μεσοθηλιώματος. Στα αρχικά στάδια της νόσου οι ασθενείς μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί. Σε πιο προχωρημένα στάδια μπορεί να παρουσιάσουν αδυναμία, καταβολή, ανορεξία και απώλεια βάρους.
Εξετάσεις που συμβάλλουν στη διάγνωση και τον καθορισμό της έκτασης της νόσου είναι η απλή ακτινογραφία θώρακα, η αξονική τομογραφία θώρακα (CT), η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET CT), η παρακέντηση θώρακος (όταν υπάρχει πλευριτική συλλογή), η βιοψία υπό απεικονιστική καθοδήγηση (CT guided pleural biopsy), ηθωρακοσκοπική βιοψία (medical thoracoscopy) και η βιντεο-υποβοηθούμενη (VATS) χειρουργική βιοψία.
Η σύγχρονη τάση στην αντιμετώπιση του κακοήθους μεσοθηλιώματος είναι ηπολυπαραγοντική θεραπεία που περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, χορήγηση χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπεία.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται στα πλαίσια τηςπολυπαραγοντικής θεραπείας είναι:
1. Υπεζωκοτεκτομή: είναι η αφαίρεση του τοιχωματικού υπεζωκότα. Αποτελεί κυρίωςπαρηγορική επέμβαση, που ανακουφίζει τον ασθενή από τις υποτροπιάζουσες πλευριτικές συλλογές.
2. Υπεζωκοτεκτομή και αποφλοίωση πνεύμονα: είναι η αφαίρεση του τοιχωματικού και του σπλαγχνικού υπεζωκότα στο προσβεβλημένο ημιθωράκιο. Με την επέμβαση αυτή επιτυγχάνεται μεγαλύτερη μείωση του νεοπλασματικού φορτίου. Ηριζικότητά της ωστόσο αμφισβητείται.
3. Εξωυπεζωκοτική ή εξωπλεύρια πνευμονεκτομή: είναι η συναφαίρεση τοιχωματικού υπεζωκότα, πνεύμονα, διαφράγματος και περικαρδίου. Πρόκειται για μεγάλης βαρύτητας επέμβαση που αποσκοπεί στην, κατά το δυνατόν, ριζική εκτομή της νόσου. Συνοδεύεται από αυξημένα ποσοστά επιπλοκών και υψηλή θνητότητα.

ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΚΤΟΜΕΣ
Οι πνευμονικές μεταστάσεις είναι συχνές σε ασθενείς που πάσχουν από κακοήθεις νεοπλασίες. Ο ορθοκολικός καρκίνος, τα σαρκώματα μαλακών μορίων, το οστεοσάρκωμα, το νεφροκυτταρικόκαρκίνωμα και το μελάνωμα μεθίστανται συχνά στον πνεύμονα. Άλλα νεοπλάσματα που μπορεί να παρουσιάσουν πνευμονικές μεταστάσεις είναι ο καρκίνος του μαστού, του ενδομητρίου και του προστάτη.
Φαίνεται ότι η χειρουργική εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων σε επιλεγμένους ασθενείς συνδέεται με βελτίωση της επιβίωσης. Ο σημαντικότερος παράγοντας μάλιστα,  που καθορίζει την επιβίωση, είναι η ριζικότητα της εκτομής.
Τα κριτήρια επιλογής ασθενών για πνευμονικήμεταστασεκτομή περιλαμβάνουν:
1. έλεγχο της πρωτοπαθούς εστίας
2. απουσία εξωθωρακικής μεταστατικής νόσου
3. μεταστατική νόσο τέτοιας έκτασης ώστε μετά τη χειρουργική εκτομή να διατηρείται επαρκής αναπνευστική λειτουργία.
Η εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων μπορεί να γίνει είτε με ανοικτή προσπέλαση (θωρακοτομή) είτεθωρακοσκοπικά (VATS).
Πλεονεκτήματα της ανοικτής μεθόδου αποτελούν:
1. Ο εντοπισμός περισσότερων μεταστατικών όζων – οζιδίων (δυνατότητα ψηλάφισης με το χέρι του χειρουργού).
2. Η δυνατότητα εκτομής όλων των μεταστατικών εντοπίσεων.
3. Τα καλύτερα χειρουργικά όρια εκτομής.
4. Η μικρότερη απώλεια υγιούς πνευμονικού παρεγχύματος (τεχνικές διαφύλαξης παρεγχύματος – precision excision).
Πλεονεκτήματα της θωρακοσκοπικής μεθόδου είναι:
1. Οι μικρότερες τομές.
2. Ο λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος.
3. Η μικρότερη διάρκεια νοσηλείας.
4. Η δυνατότητα ευκολότερης επανεπέμβασης.
5. Η καλύτερη συμμόρφωση των ασθενών στα επικουρικά σχήματα χημειο – ακτινοθεραπείας.
Η  καταλληλότερη για κάθε ασθενή μέθοδος επιλέγεται ανάλογα με την αναπνευστική λειτουργία, τη λειτουργική ικανότητα (performance status), την εντόπιση των βλαβών (κεντρική – περιφερική), των αριθμό των μεταστάσεων και τέλος το ιστορικό προηγούμενων χειρουργείων στο θώρακα.

O ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΘΩΡΑΚΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΛΕΥΡΙΤΙΔΑ
Η Ιατρική Θωρακοσκόπηση αποτελεί μια ελάχιστα παρεμβατική μέθοδο
διαγνωστικής προσπέλασης στις αδιάγνωστες πλευριτικές συλλογές. Μολονότι η τεχνική αυτή εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 100 χρόνια (από τον Christian Jacobaeus), μόλις την τελευταία 15ετία εξελίχθηκε και διαδόθηκε μεταξύ των πνευμονολόγων και των θωρακοχειρουργών.

Το ημιάκαμπτο θωρακοσκόπιο αποτελεί την πιο πρόσφατη εξέλιξη στον τομέα της Ιατρικής Θωρακοσκόπησης. Πρόκειται για ένα ενδοσκοπικό μηχάνημα με ιδιότητες που προσομοιάζουν στο βρογχοσκόπιο, με το οποίο είναι εξοικειωμένοι οι πνευμονολόγοι, παρέχει αρίστης ποιότητας και ανάλυσης ενδοσκοπικές εικόνες του υπεζωκότα, καθιστά δυνατή την λήψη βιοψιών και την εφαρμογή θεραπευτικής πλευρόδεσης. Η διαδικασία της θωρακοσκόπησης πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία, μετά από χορήγηση ήπιας μέθης, με τη χρήση μίας μοναδική πύλης εισόδου στον θώρακα. Το κόστος της είναι ιδιαίτερα χαμηλό και η διάρκεια νοσηλείας σύντομη.

Θεωρούμε ότι το ημιάκαμπτο θωρακοσκόπιο θα αποτελέσει για τις μελλοντικές γενιές πνευμονολόγων και θωρακοχειρουργών ένα πολύτιμο εργαλείο στη διάγνωση και τη θεραπεία των νοσημάτων του υπεζωκότα.