Η Πνευμονεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση όλου του πνεύμονα ανατομικά. Διακρίνεται σε αριστερή και δεξιά πνευμονεκτομή και συνήθως επιτελείται σε κακοήθειες κεντρικής εντόπισης. Η δεξιά πνευμονεκτομή θεωρείται και είναι βαρύτερη επέμβαση από την αριστερή λόγω του ότι ο δεξιός πνεύμονας είναι κατά ένα βρογχοπνευμονικό τμήμα μεγαλύτερος από τον αριστερό. Επίσης και η νοσηρότητα και η θνητότητα είναι μεγαλύτερη στην δεξιά πνευμονεκτομή από ότι στην αριστερή. Ενδεικτικά το βρογχοπλευρικό συρίγγιο ως επιπλοκή εμφανίζεται σε ποσοστό περίπου 8% στην δεξιά έναντι περίπου 5% στην αριστερή πνευμονεκτομή.
Οι κύριοι χρόνοι της επέμβασης είναι:
.         Η διάνοιξη του μεσοθωρακικού υπεζωκότα
.         Η παρασκευή και απολίνωση της πνευμονικής αρτηρίας
.         Η παρασκευή και απολίνωση της άνω πνευμονικής φλέβας
.         Η παρασκευή και απολίνωση της κάτω πνευμονικής φλέβας
.         Και τέλος η απολίνωση του (αριστερού ή δεξιού στελεχιαίου) βρόγχου.
Παρόλη την βαρύτητα της επεμβάσεως η εκτομή θεωρείται από τις πιο ριζικές επεμβάσεις στην χειρουργική αντιμετώπιση του βρογχογενούς καρκίνου του πνεύμονα και μπορεί να γίνει χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στην μετεγχειρητική ποιότητα ζωής του ασθενούς όταν και εφ’ όσον τηρηθούν τα προβλεπόμενα κριτήρια.
Σήμερα δυνάμεθα προεγχειρητικά να μελετήσουμε εξαιρετικά την αναπνευστική ικανότητα του ασθενούς και να προχωρήσουμε στην επέμβαση μόνο όταν αυτή μας το επιτρέπει.
Μετά την εκτομή και σε σύντομο χρονικό διάστημα από την επέμβαση μετεγχειρητικά το ημιθωράκιο γεμίζει με υγρό το οποίο προοδευτικά μετατρέπεται στον λεγόμενο ινοθώρακα. Μαζί με αυτή την εξέλιξη επισυμβαίνουν και μερικές φυσιολογικές αλλαγές στο χειρουργημένο ημιθωράκιο. Λόγω της αφαιρέσεως του πνεύμονα το ημιθωράκιο δεν εκπτύσσεται πια και συμπίπτει, το μεσοθωράκιο μετατίθεται προς την πλευρά του εξαιρεθέντος πνεύμονα, το διάφραγμα ανεβαίνει και η καρδιά καταλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα του άδειου ημιθωρακίου ενώ ταυτόχρονα ο άλλος πνεύμονας υπερδιατείνεται και μεγαλώνει. Όλα αυτά έχουν σαν συνέπεια να περιορίσουν τον όγκο του ημιθωρακίου και έτσι γρήγορα να καταληφθεί από τον ινοθώρακα. Αυτό βέβαια δεν συμβαίνει πάντα, υπάρχει περίπτωση να παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα η «εγκυστωμένη» πλευριτική συλλογή. Σε περίπτωση συριγγίου εκτός από τον βήχα ή την δύσπνοια, στην ακτινογραφία θώρακος μπορεί να φανεί πτώση του επιπέδου του υγρού ή εκκένωση του ημιθωρακίου.